Phát hiện Hũ tiền xu tại thôn Cẩm Sơn, xã Cẩm Xá, thị xã Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên

Ngày 02 tháng 7 năm 2022, Bảo tàng tỉnh Hưng Yên nhận được tin báo của ông Trần Thế Tiệm (sinh năm 1976) về việc phát hiện hũ tiền cổ tại xóm 1, thôn Cẩm Sơn, xã Cẩm Xá, thị xã Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên khi đào móng xây bể nước ăn. Ngay sau khi nhận được tin báo, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bảo tàng tỉnh Hưng Yên phối hợp với Phòng Văn hóa, Thông tin thị xã Mỹ Hào, Công an xã Cẩm Xá tiến hành khảo sát hiện trường và làm các thủ tục pháp lý bàn giao hiện vật cho Bảo tàng tỉnh Hưng Yên theo quy định.

Tiền xu phát hiện tại thôn Cẩm Sơn, xã Cẩm Xá, thị xã Mỹ Hào được đựng trong hũ sành màu nâu để trơn, nắp và miệng hũ trang trí hoa văn. Trong quá trình thi công, máy xúc đã đào trúng và làm vỡ hũ thành nhiều mảnh nhỏ. Tiền xu có dạng hình tròn, đường kính từ 23mm-25mm, lỗ vuông từ 6mm đến 7mm. Tiền được làm bằng chất liệu kẽm, đã bị ô xy hóa, kết dính, hai mặt tiền xu có chữ nổi, nhiều đồng hoa văn và tên niên hiệu bị mờ không rõ. Tổng trọng lượng tiền thu được ban đầu 19 kg, sau khi vệ sinh loại bỏ tạp chất trọng lượng là 14 kg.

Để phục vụ công tác nghiên cứu, Bảo tàng tỉnh Hưng Yên đã tiến hành phân loại, qua đó xác định được 19 niên hiệu là: Khai Nguyên Thông bảo (618-626) 開元通寶; Chí Đạo Nguyên bảo (995-997) 至道元寶; Cảnh Đức Nguyên bảo (1004-1007) 景德元寶; Tường Phù Nguyên bảo (1008-1016) 祥符元寶; Thiên Thánh Nguyên bảo (1023-1032) 天聖元寶; Hoàng Tống Thông bảo (1024-1064) 皇宋通寶; Cảnh Hựu Nguyên bảo (1034-1038) 景佑元寶; Trị Bình Nguyên bảo (1063-1067) 治平元寶; Hy Ninh Nguyên bảo (1068-1077) 熙寜元寶; Nguyên Hựu Thông bảo (1068-1094) 元祐通寶; Nguyên Phong Thông bảo (1078-1085) 元豊通寶; Thiệu Thánh Nguyên bảo (1094-1097) 紹聖元寶; Nguyên Phù Thông bảo (1098-1100) 元符通寶; Thánh Tống Nguyên bảo (1100-1125) 聖宋元寶; Đại Quan Thông bảo (1107-1110) 大觀通寶; Chính Hoà Thông bảo (1111-1118) 政和通寶; Tuyên Hoà Thông bảo (1119-1125) 宣和通寶; Đại Tống Nguyên bảo (1224-1264) 大宋元寶; Hồng Vũ Thông bảo (1368-1398) 洪武通寶. Số tiền xu này có niên hiệu của các triều đại phong kiến Trung Quốc. Qua nghiên cứu địa tầng, đặc điểm, tự dạng, hoa văn chất liệu bước đầu nhận định, số tiền này có thể đúc lại ở giai đoạn sau này, không cùng niên đại ghi trên tiền. Để xác định chính xác niên đại số tiền trên, cần phải nghiên cứu sâu, kỹ lưỡng và tham khảo ý kiến của các nhà khoa học, chuyên gia về tiền cổ.

Hũ tiền cổ phát hiện tại thôn xóm 1, thôn Cẩm Sơn, xã Cẩm Xá, thị xã Mỹ Hào tỉnh Hưng Yên là hiện vật có giá trị lịch sử, văn hóa, khảo cổ học, kỹ thuật. Trong thời gian tới, Bảo tàng tỉnh Hưng Yên phối hợp với các cơ quan chuyên môn tiếp tục nghiên cứu hiện vật trên nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa./.